Oudermishandeling is de minst gekende vorm van intra-familiaal geweld. Dat is geweld binnen het gezin, waar erg vaak een taboe op rust. Kindermishandeling en partnergeweld ontvangen terecht veel sensibilisering- en informatiecampagnes in onze maatschappij, maar oudermishandeling blijft vaak ongezien, ongehoord en ongekend onder de radar. Het fenomeen van oudermishandeling omvat sec gesteld de mishandeling van een ouder, of de ouders, door hun kinderen. We gebruiken ons platform graag om meer informatie en bewustwording rond dit soort familiaal geweld te scheppen.

Er vallen 3 algemene groepen en dynamieken te onderscheiden. De eerste groep betreft kinderen jonger dan 25, de tweede groep is volwassen kinderen tussen de 25 en +/- 50 jaar die nog (of opnieuw) thuis bij de ouders inwonen en de laatste groep betreft oudere kinderen met bejaarde ouders. Er bestaat nog maar bedroevend weinig onderzoek rond oudermishandeling, maar voorlopig is gebleken dat het meer kans heeft om voor te komen in nieuw-samengestelde gezinnen en bij alleenstaande ouders (vooral alleenstaande moeders).

Het geweld in kwestie kan variëren, want geweld omvat immers meer dan lichamelijke slagen en verwondingen. Fysiek geweld is dus één mogelijkheid en kan zaken zoals stampen, krabben en slaan inhouden. Fysieke verwaarlozing kan ook, bijvoorbeeld bij een afhankelijkheidsrelatie tussen een volwassen kind en een zorgbehoevende, bejaarde ouder. Die verwaarlozing kan dan medicijnontzegging, uithongering of hygiënische verwaarlozing inhouden. Naast fysiek geweld is er ook het minder zicht- of tastbaar emotioneel en psychisch geweld. Dit kan gaan van scheldpartijen, manipulatie, tieren en roepen tot vernederingen en emotionele chantage. Financiële mishandeling bestaat ook, waarbij geld gestolen, verduisterd of afgeperst wordt. Vaak laat het geweld zich kaderen binnen een ongelijke machtsrelatie, wat ook het geval is bij kindermishandeling. Ouders wie dit soort mishandeling overkomt schamen zich erg vaak en voelen zich schuldig en gefaald in hun ouderrol. Ze blijven erg loyaal aan hun kind, geven zichzelf de schuld en blijven stil en ondergaand met de problemen zitten, waardoor niets zich oplost. De psychologische schade die opgelopen wordt betreft niet alleen de ouders, maar ook de kinderen in kwestie, wiens concepten van gezinsvorming, veiligheid en liefde compleet vervormd raakt. Ze hebben veel meer kans om ook in latere relaties geweld te plegen, waardoor de spiraal zich verder zet en de cirkel zich herhaalt.

Ondanks de onbekendheid van oudermishandeling, bestaan er toch al redelijk wat info- en hulpbronnen, die we jullie graag aanbieden. Telefoonnummer 1712 is de info- en hulplijn voor alle soorten geweld, die je via de website ook kan bereiken voor een chatsessie. VZW Zijn is een vereniging die zich ook inzet tegen geweld, met informatie over oudermishandeling specifiek. Daarnaast heeft ook sociaal.net enkele reportages die het ongekende fenomeen kaderen in journalistiek onderzoek en verhalen. Enkele voorbeelden daarvan vind je hier en hier. Er bestaat hulp en er bestaat erkenning.