Zonnen zonder zorgen: is er zo iets? Wel, dat is geen simpele zaak. Het is algemeen geweten en wetenschappelijk bewezen dat verbranden en te veel in de zon liggen schadelijk is voor je gezondheid. Vanaf UV-index 3 is het aangeraden om maatregelen te nemen tegen de (verbrandende én bruinende) kracht van de zon. Je kan de UV-index terugvinden via het weerbericht, of via een weer-website of –app. Een stevig wolkendek houdt UV-stralen trouwens niet tegen: het hoeft dus niet effectief zonnig te zijn om schade te ondervinden van de zons kracht, en je kan wel degelijk ook verbranden wanneer het regent. Zonnebrandproducten "blokken" UV-stralen nooit volledig, maar beschermen je huid tegen een hoeveelheid van de UVA en UVB stralen die de zon uitschijnt; hoe hoger de SPF factor, tegen hoe meer stralen en schade je beschermd wordt. Je lichaam kan nog steeds vitamine D synthetiseren als je zonnebrand op hebt, ook factor 50+. "Vitamine D tekort oplopen" is dus geen geldige reden om geen zonnebrandproduct te dragen.

Sommige huidtypes verbranden makkelijker dan anderen. Een verbrande huid is een beschadigde huid, maar ook huid die gebruind is, en niet verbrand, heeft tot zekere hoogte cel-schade door de UV-stralen ondervonden. Aangezien een gebruind kleurtje tot het huidige Westerse schoonheidsideaal behoort en mensen hiervoor soms uren in de sterke zon doorbrengen (of erger: onder de zonnebank gaan), zijn dermatologen en artsen extra bezorgd over de prevalentie van huidkanker.

Hoe doe je dat nu, je voldoende beschermen tegen de zon? Het verhaal gaat verder dan alleen zonnecrème gebruiken. We geven tekst en uitleg:

• Zonnebrandproducten hebben allemaal een SPF: een sun protection factor. Die gaat van erg laag (6-10) tot en met 50+. Voor mensen met een lichter huidtype is het sowieso aangeraden om altijd een product met factor 30 of hoger te dragen. Hoe hoger de factor, hoe meer UV-stralen geblokkeerd worden. Kies voor zonneproducten die "breed spectrum" zijn in hun bescherming: dan blokkeren ze zowel UVA en UVB stralen. UVB stralen worden deels geblokkeerd door de ozonlaag en zorgen voor verbranding en vitamine D synthese; UVA wordt niet tegengehouden door de ozon, kan zelfs doorheen vensters heen geraken, heeft niets te maken met vitamine D, en kan tot de diepste lagen van de huid doordringen, met cel- en immuunsysteem-schade tot gevolg. UVB is het hoogst tijdens de hete zomer, UVA is constant doorheen het jaar.
• Zonnecrèmes werken natuurlijk maar zo goed als je ze gebruikt. Het is belangrijk dat je voldoende aanbrengt en niet spaarzaam met het product omgaat: smeer genoeg en smeer regelmatig. Alleen wanneer je genoeg product opsmeert, bekom je de aangegeven factor. Zo kan een slecht of te weinig aangebracht factor 50 product bijvoorbeeld resulteren in een effectieve bescherming van slechts factor 20. Een goede laag is dus echt nodig: voor je volledige lichaam (afhankelijk van je grote, natuurlijk) zou dit neerkomen op ongeveer 7 eetlepels per smeerbeurt. Voor je gezicht is er truc: trek een lange, dikke streep product over de binnenkant van 3 van je vingers (3 strepen totaal dus, in de lengte). Zoveel heb je ongeveer nodig voor een goede bescherming van je gezicht, hals en oren.
• Je lippen en oogleden dienen ook beschermd te worden. Voor je lippen kan je een lippenbalsem met SPF gebruiken. Een goede zonnebril houdt UV-stralen tegen, maar die heb je zelden continue op. Je kan je zonnecrème aanbrengen op je oogleden, maar test dit goed uit op voorhand. Sommige producten kunnen prikken in de ogen, dus vaak is het wat zoeken naar een product dat helemaal goed is voor jou.  
• Zonneproducten blijven geen volledige dag werken. Het is belangrijk dat je je regelmatig opnieuw insmeert, zeker wanneer je veel buiten bent. De richtlijn is je om de 2 uur opnieuw insmeren, en telkens nadat je hebt gezwommen of veel hebt gezweet.
• In het water, wanneer je zwemt, kan je ook verbranden. Je voelt het dan alleen minder snel, omdat je huid gekoeld wordt door het water.
• Vergeet je ogen, hoofd en hoofdhuid niet te beschermen: zonnebrillen, zonnehoeden, petten, hoofdsluiers en sjaals zijn je beste vriend tegen een zonnesteek! Let hier vooral voor op op dagen dat het waait: door de wind voel je vaak niet dat je aan het verbranden bent.
• Zoek regelmatig schaduwplaatsen op, zeker tijdens de middag en late namiddag uren.
• Kinderen dien je extra te beschermen tegen de zon, en kinderen jonger dan 12 maanden hou je best volledig uit de zon, omwille van de gevoeligheid van hun jonge huid.

Onthoud dat zonneproducten best het hele jaar door gebruikt worden en niet alleen tijdens de warme zomermaanden, want celschade door UV-stralen (vooral UVA) kan zich het hele jaar door opbouwen. Tijdens koude en donkere wintermaanden kan je kiezen voor een dagcrème met SPF. Wanneer je je letterlijk geografisch hoger bevindt, zoals op een berg- of skivakantie, let je best extra op: je bevindt je dan dichter bij de zon, en de UV-stralen komen harder aan. Smeer je dan zeker in! 

Het is dus wat opletten geblazen, met onze mooie, maar krachtige zon. Geniet er absoluut van, maar doe het verstandig & bescherm jezelf tegen de schade van UV-stralen.